Gdańsk - miasto, które od wieków było oknem Polski na świat, łącznikiem z morskimi szlakami handlowymi i kulturą innych krajów. To miejsce, gdzie historia spotyka się z morską bryzą, a hanzeatycka architektura współgra z szumem fal Bałtyku. Dzięki swojemu położeniu, bogatej historii i niezwykłej kulturze, Gdańsk zasługuje na miano nadmorskiej perły Polski.
Miasto o bogatej historii
Historia Gdańska sięga ponad tysiąca lat. Pierwsze wzmianki o osadzie na tym terenie pochodzą z końca X wieku, kiedy to polski władca Bolesław Chrobry miał przyłączyć gród nad Motławą do swojego państwa. Przez wieki miasto zmieniało przynależność państwową, będąc pod panowaniem polskim, krzyżackim, pruskim, a także okresowo ciesząc się statusem wolnego miasta.
Kluczowym momentem w rozwoju Gdańska było przystąpienie do Hanzy - związku miast handlowych basenu Morza Bałtyckiego i Północnego. To właśnie członkostwo w Hanzie przyczyniło się do rozkwitu miasta i jego bogactwa, czego ślady możemy podziwiać do dziś w postaci wspaniałych kamieniczek, bram i kościołów.
W XX wieku Gdańsk zapisał się na kartach światowej historii jako miejsce wybuchu II wojny światowej (1 września 1939 r. padły pierwsze strzały na Westerplatte) oraz jako kolebka "Solidarności" - ruchu, który przyczynił się do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.
Główne Miasto - serce Gdańska
Centrum historycznego Gdańska to Główne Miasto - obszar wypełniony zabytkowymi kamienicami, kościołami i placami, który zachwyca swoją architekturą i atmosferą. Spacer po jego uliczkach to podróż w czasie do epoki, gdy Gdańsk był jednym z najważniejszych portów handlowych Europy.
Trakt Królewski to najważniejszy szlak turystyczny, wiodący przez serce miasta. Rozpoczyna się przy Bramie Wyżynnej, prowadzi przez ulicę Długą i Długi Targ, a kończy przy Bramie Zielonej nad Motławą. Po drodze mijamy najważniejsze zabytki, w tym:
- Złotą Bramę - renesansową bramę zdobioną figurami alegorycznymi;
- Dwór Artusa - dawne miejsce spotkań kupców, dziś muzeum;
- Fontannę Neptuna - symbol miasta, przedstawiający boga mórz z trójzębem;
- Ratusz Głównego Miasta - wspaniały gotycko-renesansowy budynek z wieżą, z której roztacza się panorama miasta;
- Złotą Kamienicę - bogato zdobiony dom kupiecki z XVII wieku.
Ulica Mariacka to jedna z najbardziej urokliwych uliczek Gdańska, słynąca z charakterystycznych przedproży (tarasy przed wejściem do kamienic) oraz licznych sklepów z bursztynem - "złotem Bałtyku".
Bazylika Mariacka w Gdańsku to największy ceglany kościół w Europie. Jego budowa trwała 159 lat, a wnętrze mieści wiele cennych dzieł sztuki, w tym astronomiczny zegar z XV wieku i kopię obrazu "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga.
Nabrzeże Motławy i Żuraw
Wzdłuż rzeki Motławy ciągnie się malownicze nabrzeże, nazywane Długim Pobrzeżem, z rzędem kolorowych kamieniczek i restauracji. To idealne miejsce na spacer i podziwianie miejskiego krajobrazu.
Nieopodal wznosi się Żuraw - średniowieczny dźwig portowy, jeden z najbardziej charakterystycznych symboli miasta. Ta drewniana konstrukcja, będąca jednocześnie bramą miejską i urządzeniem do przeładunku towarów, to unikatowy zabytek techniki w skali europejskiej. Dziś mieści się w nim oddział Narodowego Muzeum Morskiego.
Z nabrzeża można wybrać się w rejs po Motławie, zobaczyć miasto z perspektywy wody, a nawet dopłynąć do Westerplatte - miejsca, gdzie rozpoczęła się II wojna światowa.
Westerplatte i historia II wojny światowej
Półwysep Westerplatte to miejsce symboliczne, gdzie 1 września 1939 roku niemiecki pancernik Schleswig-Holstein oddał pierwsze strzały II wojny światowej, atakując polską Wojskową Składnicę Tranzytową. Garstka polskich żołnierzy (182 osoby) pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego broniła się przez 7 dni przeciwko przeważającym siłom niemieckim.
Dziś na Westerplatte znajduje się pomnik Obrońców Wybrzeża, ruiny koszar oraz niewielkie muzeum. Jest to miejsce pamięci narodowej, które każdego roku odwiedzają tysiące turystów z całego świata.
Innym ważnym miejscem związanym z historią II wojny światowej w Gdańsku jest Muzeum II Wojny Światowej - nowoczesna placówka otwarta w 2017 roku, prezentująca wojnę z perspektywy zwykłych ludzi i ich codziennych doświadczeń.
Europejskie Centrum Solidarności i Stocznia Gdańska
Gdańsk zapisał się w najnowszej historii jako kolebka "Solidarności" - ruchu społecznego, który przyczynił się do upadku komunizmu w Polsce i innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W sierpniu 1980 roku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina (dziś Stocznia Gdańska) wybuchł strajk, który doprowadził do powstania pierwszego w bloku wschodnim niezależnego związku zawodowego.
Europejskie Centrum Solidarności to nowoczesne muzeum i centrum edukacyjne, które prezentuje historię ruchu "Solidarność" i jego wpływ na przemiany ustrojowe w Europie. Budynek o rdzawej elewacji, przypominającej kadłub statku, znajduje się na terenie dawnej stoczni, nieopodal historycznej Bramy nr 2, przez którą Lech Wałęsa ogłosił sukces strajku w 1980 roku.
Przed bramą stoczni znajduje się Pomnik Poległych Stoczniowców 1970 roku - trzy krzyże z kotwicami, upamiętniające robotników zabitych podczas protestów w grudniu 1970 roku przeciwko podwyżkom cen.
Plaże Trójmiasta
Gdańsk, wraz z sąsiadującymi miastami Sopot i Gdynia, tworzy aglomerację nazywaną Trójmiastem. Jej wielkim atutem są piękne, piaszczyste plaże ciągnące się wzdłuż brzegu Zatoki Gdańskiej.
Plaża w gdańskiej dzielnicy Brzeźno to jedno z ulubionych miejsc wypoczynku mieszkańców i turystów. Szeroka, piaszczysta, z charakterystycznym molem, oferuje doskonałe warunki do kąpieli, opalania i spacerów. W sezonie letnim organizowane są tu liczne wydarzenia sportowe i rozrywkowe.
Sopot, nazywany "letnią stolicą Polski", słynie z najdłuższego drewnianego molo w Europie (wynoszącego 511,5 m) oraz z eleganckiej ulicy Bohaterów Monte Cassino, zwanej przez miejscowych "Monciakiem", pełnej kawiarni, restauracji i sklepów.
Gdańska kuchnia - smaki morza i nie tylko
Gdańsk, jako miasto portowe, ma bogatą tradycję kulinarną, w której ważną rolę odgrywają owoce morza i ryby. Będąc w Gdańsku, warto spróbować:
- Goldwasser - likier ziołowy z płatkami prawdziwego złota, produkowany w Gdańsku od XVI wieku;
- Śledzia po gdańsku - marynowanego w oleju z dodatkiem cebuli, jabłka i przypraw;
- Zupy rybnej - aromatycznej potrawy przygotowanej na wywarze z różnych gatunków ryb;
- Pierogów z rybą - tradycyjnych pierogów, ale z nadzieniem z dorsza lub łososia.
Warto zajrzeć do restauracji serwujących kuchnię kaszubską - regionalną, związaną z terenem Kaszub, na których położony jest Gdańsk. Charakterystyczne dla tej kuchni są dania z ryb, ziemniaków i dziczyzny.
Gdańsk dla aktywnych
Okolice Gdańska to doskonały teren dla miłośników aktywnego wypoczynku. Ścieżki rowerowe prowadzą wzdłuż wybrzeża, przez malownicze tereny Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, a także na Półwysep Helski.
Zatoka Gdańska to raj dla amatorów sportów wodnych - żeglarstwa, windsurfingu, kitesurfingu. W okolicy znajdują się także liczne pola golfowe i korty tenisowe.
Zimą warto wybrać się na stok narciarski w Gdańsku-Oliwie, który choć niewielki, oferuje możliwość aktywnego spędzenia czasu nawet podczas chłodniejszych miesięcy.
Praktyczne informacje dla turystów
Gdańsk jest dobrze skomunikowany z resztą Polski i Europy. Lotnisko im. Lecha Wałęsy oferuje połączenia z wieloma europejskimi miastami, a dworzec kolejowy Gdańsk Główny zapewnia wygodny dojazd pociągami z różnych części kraju.
Komunikacja miejska w Trójmieście opiera się na sieci tramwajowej i autobusowej, a dodatkowym udogodnieniem jest Szybka Kolej Miejska (SKM), łącząca główne dzielnice Gdańska, Sopotu i Gdyni.
W sezonie letnim (czerwiec-sierpień) Gdańsk jest bardzo popularnym kierunkiem turystycznym, dlatego warto z wyprzedzeniem zarezerwować noclegi. Poza sezonem ceny są niższe, a miasto mniej zatłoczone, co pozwala na spokojniejsze zwiedzanie.
Podsumowanie
Gdańsk to miasto, które urzeka na wielu poziomach - swoją historią, architekturą, atmosferą i położeniem nad morzem. To miejsce, gdzie można jednego dnia zanurzyć się w historii, zwiedzając monumentalne zabytki, a następnego odpoczywać na piaszczystej plaży. Nadmorska perła Polski, jak często nazywany jest Gdańsk, to kierunek, który zadowoli zarówno miłośników historii, architektury, jak i osoby szukające aktywnego wypoczynku czy relaksu nad morzem. Bez względu na porę roku, Gdańsk zawsze ma coś do zaoferowania swoim gościom.
